B – jak Botoks
Nie ma chyba słowa, które bardziej kojarzyłoby nam się z medycyną estetyczną niż botoks. Jedni panicznie się go boją, inni zaś uwielbiają. Nie bez powodu – botoks pozwala bowiem na szybką i skuteczną likwidację zmarszczek mimicznych oraz na pozbycie się przykrych dolegliwości związanych z nadpotliwością pach, stóp i dłoni.
Botoks to popularne określenie toksyny botulinowej (botuliny). Pochodzi ono od nazwy handlowej jej pierwszego dostępnego preparatu, którym był BOTOX® amerykańskiej firmy Allergan.
Zaczęło się od leczenia zeza u dzieci
Botoks został po raz pierwszy wykorzystany w medycynie prawie 40 lat temu – w latach 70-tych XX w. Jako pierwsi zainteresowali się nim okuliści wykorzystując go do leczenia zeza u dzieci. Dalsze badania nad toksyną botulinową doprowadziły do jej szerokiego wykorzystania w wielu innych wskazaniach, także w medycynie estetycznej.
Toksyna botulinowa została zarejestrowana po raz pierwszy przez amerykański urząd rejestracyjny FDA w 1989 r. Oficjalna kariera toksyny w medycynie estetycznej rozpoczęła się natomiast w 2002 r, kiedy to preparat BOTOX® został zatwierdzony przez FDA do likwidacji zmarszczek między brwiami.
Jak to działa?
Działanie toksyny botulinowej polega na blokowaniu przewodzenia impulsów z nerwów do unerwianych przez nie mięśni. Botoks wstrzyknięty w niewielkich dawkach do określonych mięśni wywołuje ich rozluźnienie, co – w przypadku mięśni mimicznych – przeciwdziała marszczeniu się i fałdowaniu skóry. Skóra, która leży nad rozluźnionymi w ten sposób mięśniami „odpoczywa”, nie jest zaginana i ma czas na regenerację.
Toksyna botulinowa działa jedynie w obrębie tych mięśni, do których została podana, podczas gdy inne mięśnie mogą funkcjonować tak, jak dotychczas.
Toksyna podana śródskórnie blokuje natomiast czynność gruczołów potowych, co jest powszechnie wykorzystywane w leczeniu nadmiernej potliwości.
W medycynie estetycznej
W medycynie estetycznej botoks wykorzystuje się najczęściej do likwidacji zmarszczek między brwiami (tzw. „zmarszczki lwie”), zmarszczek poziomych czoła oraz zmarszczek występujących w okolicy zewnętrznych kącików oczu (tzw. „kurze łapki”).
Możliwości zastosowania botoksu są jednak o wiele szersze. Można nim niwelować zmarszczki u nasady nosa (tzw. „zmarszczki królicze”), zmarszczki wokół ust (tzw. „zmarszczki palacza”), zmarszczki powieki dolnej, zmarszczki poziome na szyi, pionowe wstęgi mięśnia szerokiego szyi (tzw. „szyja indycza”), drobne zmarszczki na policzkach oraz anomalie bródkowe (tzw. broda „brukowana” czy załamanie bródki).
Toksynę botulinową wykorzystuje się również często do unoszenia brwi, redukcji uśmiechu dziąsłowego oraz unoszenia koniuszka nosa. Bardzo popularnym ostatnio zabiegiem jest także wykorzystanie botoksu w leczeniu nadmiernej potliwości pach, dłoni, stóp i czoła oraz bruksizmu.
Efektami stosowania botoksu jest redukcja zmarszczek mimicznych, przywrócenie młodszego wyglądu twarzy oraz jej odprężenie bez zmiany naturalnego wyrazu.
Wskazania poza medycyna estetyczną
Poza medycyną estetyczną toksyna botulinowa jest powszechnie wykorzystywana w stanach chorobowych, które charakteryzują się nadmiernym, nieprawidłowym napięciem mięśniowym. Stosują ją najczęściej pediatrzy, okuliści i neurolodzy w takich wskazaniach jak: kurcz powiek (blefarospazm), połowiczy kurcz twarzy, kręcz karku (dystonia szyjna), ogniskowe przykurcze (spastyczność po urazach, udarach mózgu oraz u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym) oraz w leczeniu przewlekłej migreny i niektórych postaciach nietrzymania moczu.
Preparaty toksyny botulinowej
Przemysł farmaceutyczny pozyskuje toksynę botulinową w warunkach laboratoryjnych z hodowli kolonii bakteryjnych. Wszystkie jej preparaty muszą być rejestrowane na rynku jako leki i wydawane są w aptekach tylko na podstawie recepty lekarskiej. Lekarze mają możliwość zaopatrywania się w botoks także bezpośrednio, w hurtowaniach farmaceutycznych.
Dzisiaj na rynku dostępnych jest kilka preparatów toksyny botulinowej. Do najpopularniejszych – oprócz preparatów BOTOX® i VISTABEL® (firma Allergan) – należą: AZZALURE® i DYSPORT® (firmy Ipsen i Galderma) oraz BOCOUTURE® i XEOMIN® (firma Merz).
Bezpiecznie czy nie?
W rękach dobrze wyszkolonego lekarza toksyna botulinowa jest lekiem bezpiecznym. Zabieg jej podania jest z reguły bezbolesny i szybki, a efekt w pełni odwracalny. Efekt działania trwa przeważnie 4-6 miesięcy, a w przypadku leczenia nadpotliwości nawet 8-10 miesięcy.
W Internecie spotkać można wiele mitów dotyczących botoksu, np. ten, który mówi, że za pomocą botoksu można powiększać usta. Jest to niemożliwe do osiągnięcia, ponieważ botoks nie jest wypełniaczem, a jego działanie, opisane powyżej, jest zupełnie inne.